Кайбыч районы прокуратурасы аңлата
Банк карталарын урлау белән бәйле җинаятьләр саны арта бара.
Мондый җинаятьләрнең иҗтимагый куркынычының югары дәрәҗәсе аларның үзенчәлеге белән раслана - аларны махсус белемнәре булган һәм нәкъ менә криминаль максатларда техник чараларны кулланучы затлар гына эшли ала, бу гражданнарның милек хокукын гына түгел, банк серләрен дә бозуга китерә. Еш кына зыян күрүчеләр булып халыкның социаль яктан зәгыйфь катламнарының ышанычлы гражданнары: пенсионерлар, балигъ булмаганнар, эшсез калган һәм финанс кыенлыкларын кичерүче гражданнар тора.
Гражданнарга уяу булырга, шалтыратуларга һәм нинди дә булса бонусларны, товарларны көчләп тагарга, банк карталарын һәм телефоннарын куллану юлы белән түләүләр бирелмәскә кирәк.
Хәзерге вакытта IT-технологияләр кулланып кылына торган 9 төрле акча урлау формасы киң таралган:
1.Игъланнар сайтларын кулланып кылынган хәйләләр. Әлеге ысул белән җинаятьче белдерүләр сайтларында ("Авито", "Юла" һ.б.) нинди дә булса товарны сату яки мәҗбүри шарты өлешчә яки тулы түләү булган хезмәт күрсәтү турындагы мәгълүматны урнаштыра, шуннан соң акча урлана, урнаштырылган игълан блоклана.
2. Социаль челтәрләр битләрен вату белән бәйле урлаулар.
Күрсәтелгән очракта кулланучыларның акчаларын урлау "ВКонтакте", "Одноклассники", "Инстаграм" социаль челтәрләрендә ватылган битләрдән логиннар алу юлы белән яки аларның мөстәкыйль ватылуы, төрле сылтаулар астында, беренче чиратта, булган бәхетсезлек, "хыялга" акча җыю һ.б. белән бәйле социаль челтәрләрдә тормышка ашырыла.
3. Түләүле телефон номерлары белән бәйле урлаулар.
Бу очракта абонентка килеп чыккан бәхетсезлеккә бәйле рәвештә кәрәзле телефоннан күрсәтелгән номерга шалтырату, элемтә тарифы үзгәрү, элемтә белән проблемалар, банк картасыннан акча күчерү үтенече белән SMS-хәбәр килә. Мондый хәбәр килгән телефон номерына шалтыратуны гамәлгә ашырганда, абонент линиядә тоткарлана һәм аның мобиль счетыннан көтү вакыты дәвамында акча ала.
4. Интернет-кибетләр кулланып кылынган урлаулар. Җинаятьче берничә виртуаль номерны (күбесенчә 8-800-., 8-495-) терки һәм аларны контактлы товарлар сату буенча төзелгән Интернет-сайтта күрсәтә. Алга таба товар өчен түләүле акчаларны урлаган сатып алучылардан заказлар ала.
5. «Фишинга» кулланып кылынган урлаулар.
Почта һәм SMS-рассылкалар, реклама белдерүләре һ.б. ярдәмендә банк карталары счетларында акча алу өчен тәкъдим ителә торган банк оешмаларының рәсми сайтларының, Интернет мәйданчыкларының һәм кибетләрнең төгәл күчермәләре булган битләренә сылтамалар булган билгеле бер гамәлләрне башкару юлы белән интернет-мошенниклыкның иң киң таралган төрләреннән берсе булып тора.
6. Банк картасын блокировкадан төшерү яисә акчаларны юкка чыгаруны булдырмау сылтавы белән кылынган хәйләләр.
Абоненент яки виртуаль (8-800-... 8-495-...) номерлар зыян күрүченең телефонына шалтырата, банкның куркынычсызлык хезмәте хезмәткәре яки хокук саклау органы хезмәткәре булып тоела һәм банк картасыннан акчаларны санкцияләнмәгән рәвештә сызып ташлау, кредит алу, шикле операцияләр ясау омтылышы турында хәбәр итә, аларны булдырмау өчен банк картасының контроль күрсәткечләрен бирергә яки кирәкле операцияләрне башкару өчен банкоматка якын килергә сорый. Кайвакыт потенциаль корбанны яшәү урыны буенча почта тартмасына ышандыру өчен хокук саклау органнары исеменнән банк картасыннан урлау фактын тикшерү турында ялган хәбәрләр китерелә һ.б.
7. "Ялган" хокук саклау органнары хезмәткәрләре катнашында урлаулар.
Бу очракта абонентның телефонына хокук саклау органнары һәм прокуратура җитәкчеләренең берсе аның абонент счетын тулыландыру яки финанс характерындагы хезмәт күрсәтүне сорап мөрәҗәгать иткән зат шалтырата. Кагыйдә буларак, әлеге караклык ысулы эшкуарлык яисә башка гавами эшчәнлек белән шөгыльләнүче затларга юнәлдерелгән, алар, хокук саклау органнарына хөрмәт һәм ышаныч принцибына таянып, таләп ителгән акча суммаларын банк терминалы аша яки башка финанс хезмәтләре аша күчерәләр.
8. Бәхетсезлеккә эләккән туганына ярдәм сылтавы белән кылынган урлаулар.
Күрсәтелгән ысул белән зыян күрүченең стационар яки абонент номерына җинаятьче шалтырата, ул, туганы кыяфәте белән мөрәҗәгать итеп, бәлагә эләгүе турында хәбәр итә (юл-транспорт һәлакәте башкарды һәм кешене бәрдерде, кем беләндер сугышты һ.б.), шуннан соң трубканы полиция хезмәткәре булып торган башка кешегә тапшыра, ул аерым түләү өчен җинаять эше кузгатудан баш тарту турындагы мәсьәләне хәл итәргә тәкъдим итә.
9. Акчаларны ялгыш күчерү.
Бу очракта абонентка ике SMS-хәбәр килә, шуларның берсе аның исәбенә "мобиль тәрҗемә" хезмәте ярдәмендә акча күчерү, икенчесе - билгесез заттан операцияне хаталы кылу турында билгесез заттан акча кайтару үтенече белән. Чынлыкта зыян күрүче хисабына акча эшләми, алдакчыга үз финанслары күчерелә.
Алдакчылар игътибарыннан яңа коронавируслы инфекция барлыкка килү белән бәйле пандемия белән вәзгыять китмәде.
Шулай итеп, хокук саклау органнары җинаятьчеләр тарафыннан акча урлау фактларын теркәп бара Эпидемия вакытында булмаган период өчен компенсация исәпләү турында смс-уведомленияләр, аны алу өчен банкка шалтыратырга тәкъдим ителә; "лаборатория хезмәткәрләре" шалтыратуларының, үзизоляция режимын үтәү максатыннан, чыгу бригадасы тарафыннан сайлап алу өчен алдан түләү таләп ителә торган авырулар белән бәйле рәвештә түләүле анализны тапшыруның ашыгыч кирәклеге турында шалтыратулар үткәрү.
Ике очракта да зыян күрүчеләрнең банк картасының счеты турында белешмәләре ачыклана һәм аннан соң акчаларны күчереп яза.
Мондый төрдәге җинаятьләр кылганда кичекмәстән полиция органнарына мөрәҗәгать итәргә кирәк.